Các dân tộc thiểu số ở Sapa và nét đẹp văn hóa độc đáo

Đến du lịch Sapa, bên cạnh khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, bạn còn có cơ hội tìm hiểu những giá trị văn hóa, những nét đẹp đến từ con người nơi đây. Có 5 dân tộc thiểu số ở Sapa: Hmông, Dao đỏ, Tày, Giáy và Xa Phó. Hãy cùng admin khám phá những phong tục tập quán, trang phục, lễ hội truyền thống của đồng ào mình trên vùng cao nhé!

Trang phục truyền thống 

Người Hmong

Trong các dân tộc thiểu số ở Sa Pa, người Hmông chiếm số lượng đáng kể. Trang phục của người Mông rất dễ phân biệt với trang phục của các dân tộc khác. Nam giới thường mặc quần đen hoặc xanh đen, áo cộc tay, đội mũ thêu màu đen hoặc gấm còn quần áo của phụ nữ có kiểu dáng cầu kỳ hơn. Hoa văn thêu thường là hoa văn hình học như hình xoắn ốc, hình thoi, hình vuông, hình chữ nhật. Màu sắc cũng khá đa dạng với nhiều màu kết hợp như xanh, đen, vàng, đỏ. Phụ nữ Mông không mặc váy mà mặc quần đùi dài đến đầu gối.

Người Dao đỏ

Người Dao đỏ cũng chiếm phần lớn dân số các dân tộc thiểu số ở Sa Pa. Bạn có thể nhận ra người Dao đỏ qua trang phục của họ với màu đỏ là màu nổi bật.

Một bộ trang phục truyền thống hoàn chỉnh bao gồm khăn, mũ, áo, quần, thắt lưng và bảo vệ ống chân (mũ xa). Các họa tiết ở tay áo, cổ áo và lưng áo được thêu tỉ mỉ bằng chỉ đỏ, vàng, trắng. Những họa tiết này bao gồm hình cây thông, hình chân hổ, hình răng cưa,… Chúng được kết hợp hài hòa và đẹp mắt, làm nổi bật tổng thể trang phục.

Người Tày

So với trang phục của các dân tộc thiểu số khác ở SaPa, trang phục của người Tày đơn giản hơn. Nam và nữ đều mặc áo sơ mi màu xanh lam đậm, cổ tròn, hai túi ở tay áo trước, thắt lưng vải bản rộng.

Người Giáy

Giáy cũng là một dân tộc thiểu số ở Sapa có trang phục đơn giản. Chúng ít thêu hơn và chỉ có vải màu xung quanh cổ áo và vạt áo.

Người Xa Phó

Trang phục của người Xa Phó không chỉ có độ bền cao mà còn rất lộng lẫy. Áo và váy được may bằng vải cotton với nhiều họa tiết và màu sắc khác nhau. Những thiết kế đơn giản nhưng mang đậm giá trị văn hóa của người Xa Phó, bao gồm đồi núi, cây thông, dòng nước, v.v.

Nghề thủ công truyền thống 

Sapa có nhiều nghề thủ công truyền thống được người dân bản địa gìn giữ và phát triển từ đời này sang đời khác. Dưới đây là một số nghề thủ công truyền thống thú vị của đồng bào dân tộc thiểu số ở Sa Pa.

Dệt thổ cẩm

Dệt thổ cẩm là nghề thủ công của hầu hết các dân tộc thiểu số ở Sapa, từ Dao, Hmông đến Tày. Đến nay, các sản phẩm thổ cẩm không chỉ phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của người dân địa phương mà còn là món quà độc đáo gợi nhớ về Sapa.

Bạn có thể ghé qua bản Lao Chải, Tả Van, Cát Cát, Tả Phìn để tìm hiểu về quy trình dệt thổ cẩm. Một sản phẩm thổ cẩm tinh xảo phải trải qua nhiều công đoạn, đòi hỏi sự tỉ mỉ, từ gọt vỏ lanh đến tước lanh, tết ​​sợi, dệt vải, thêu hoa văn, nhuộm chàm, v.v.

Chạm khắc bạc

Nghề chạm bạc cũng là một trong những nghề thủ công của một số dân tộc thiểu số ở SaPa. Nghề này đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ và kinh nghiệm được truyền qua nhiều thế hệ.

Để có một sản phẩm bạc chạm khắc có nhiều công đoạn, từ chuẩn bị dụng cụ đến chạm khắc bạc, bao gồm lò nung, nung, khuôn, búa, kìm sắt, … Sản phẩm bạc rất đa dạng và phong phú về mẫu mã, từ vòng tay, dây chuyền, nhẫn, đến ghim cài, dây chuyền,… Mỗi loại trang sức đều có hình dáng và họa tiết khác nhau.

Thêu thổ cẩm

Bên cạnh nghề dệt thổ cẩm và chạm khắc bạc, nghề thêu thổ cẩm cũng được đồng bào dân tộc thiểu số ở SaPa ưa chuộng, đặc biệt là người Dao đỏ và người Xa Phó. Đối với phụ nữ dân tộc, nghề thêu thổ cẩm không thể thiếu để phục vụ bản thân và gia đình. Các cô gái dân tộc học thêu từ khi còn học cấp 1, cấp 2, từ kỹ thuật thêu cho đến cách chọn chỉ tơ, chọn vải, kỹ thuật pha màu.

Nhuộm chàm và vẽ batik

Đến thăm Sapa, bạn có thể dễ dàng bắt gặp những bộ quần áo chàm đen. Nghề nhuộm chàm được truyền từ đời này sang đời khác, là biểu tượng và là linh hồn của đồng bào dân tộc Tày, Hmông. Bên cạnh đó vẽ Batik cũng rất phổ biến. Nhuộm chàm giúp các mẫu Batik bền màu. Nghệ thuật Batik sử dụng sáp ong để vẽ trên vải trước khi vải được đun sôi, sáp ong được nấu chảy, và các họa tiết rực rỡ và tinh xảo được lộ ra.

Mây tre đan

Người Mông, người Tày ở SaPa sử dụng những vật liệu quen thuộc như mây tre đan để làm ra các sản phẩm, vật dụng hàng ngày. Dưới bàn tay khéo léo của người thợ, những sản phẩm bền, đẹp, thích hợp sử dụng trong cuộc sống hàng ngày như giỏ tre, giỏ cói, túi tre, khay mây, hộp giấy, hộp đựng trang sức, lọ hoa, v.v.

Lễ hội văn hóa của các dân tộc thiểu số ở Sapa

Nếu bạn đi du lịch Sapa vào thời gian lễ hội, bạn sẽ có cơ hội tìm hiểu những thông tin chi tiết hơn về các dân tộc thiểu số ở Sapa. Dưới đây là một số lễ hội truyền thống bạn nên tham khảo.

Lễ hội Gầu Táo của người Mông

Gầu Táo là một lễ hội nổi tiếng của người Hmông. Mùng 1 Tết được tổ chức để cầu sức khỏe, thịnh vượng, phát tài phát lộc và một năm mới mùa màng bội thu. Lễ hội này cũng là dịp để đồng bào dân tộc Mông đoàn tụ với gia đình sau thời gian dài đi làm ăn xa. Tại Lễ hội Gầu Táo, bạn có thể xem nhiều trò chơi dân gian hấp dẫn của các dân tộc thiểu số ở SaPa như chọi ngựa, bắn nỏ, múa sáo, chọi gà …

Tết Nhảy của người Dao đỏ

Tết Nhảy của người Dao đỏ được tổ chức vào ngày mồng 1 và mồng 2 Tết âm lịch hàng năm. Trước lễ hội, các chàng trai trong làng sẽ tập trung để tập múa. Trong khi, các cô gái tự tay thêu những chiếc áo mới, chuẩn bị những bộ trang phục đẹp nhất cho ngày lễ lớn nhất trong năm. Sau khi hoàn thành các nghi lễ, người Dao đỏ sẽ cùng nhau ca hát, nhảy múa, uống rượu, trò chuyện trong không khí rộn ràng, đầm ấm và gần gũi.

Nghi thức quét tước của người Xa Phó

Nghi lễ quét làng của người Xa Phó ở Sapa được tổ chức vào tháng 2 âm lịch. Người dân địa phương giữ nó để xua đuổi những điều không may mắn và cầu mong một năm mới bình an, mùa màng tươi tốt, vật nuôi tốt. Sau buổi lễ, người dân trong làng tổ chức nhiều trò chơi, tiệc tùng đến tận nửa đêm. Nhờ những nét độc đáo của mình, nghi lễ quét tước của người Xa Phó thực sự là một trong những lễ hội đặc sắc của đồng bào dân tộc thiểu số ở Sapa mà bạn nên tham gia.

Tết cơm mới

Hằng năm cứ vào khoảng từ tháng 8 đến tháng 9 âm lịch, đồng bào các dân tộc thiểu số ở vùng cao Sapa lại tổ chức lễ mừng cơm mới. Nghi lễ này không chỉ hàm chứa một giá trị văn hóa độc đáo về tín ngưỡng, tâm linh mà còn thể hiện sự tôn vinh cây lúa – cây nông nghiệp quan trọng nhất trong đời sống sản xuất và sinh hoạt của các tộc người ở Lào Cai.

Lễ cơm mới chỉ kéo dài khoảng vài ba tuần trước khi bước sang mùa gặt tháng 10. Các gia đình hay cộng đồng làng bản thường thống nhất chọn một ngày đẹp đầu vụ thu hoạch lúa làm ngày tổ chức lễ tết để mừng thu hoạch, tổng kết một năm sản xuất, dâng thành quả lao động tốt đẹp nhất lên các vị thần thánh cùng gia tiên, cầu mưa thuận gió hòa, làm ăn phát đạt, mùa màng tươi tốt, con cháu mạnh khỏe và bày tỏ sự tôn kính lên ông bà tổ tiên đã khuất.

Các dân tộc thiểu số ở Sapa có nền văn hóa rất đa dạng và đặc sắc. Hãy cùng đến đây và tự mình trải nghiệm những nét đẹp đó bạn nhé!